Tijdens het symposium van het Samenwerkingsverband Richtlijnen Infectiepreventie (SRI) op 20 november kwamen bijna 300 deelnemers uit het hele land bij elkaar om te praten over gezondheidsrisico’s in relatie tot infectiepreventierichtlijnen. Hoe gaan we hiermee om? Deze vraag werd belicht vanuit verschillende perspectieven: ethisch, patiëntgericht, microbiologisch en beleidsmatig. De dag werd geleid door SRI (Samenwerkingsverband Richtlijnen Infectiepreventie )-voorzitter Andreas Voss en SKILZ (Stichting Kwaliteitsimpuls Langdurige Zorg )-directeur Marieke van der Waal.
Ethisch perspectief
Arts-ethicus Babette Rump ging in op de ethische vragen bij infectiepreventie. Wanneer is een risico acceptabel? Welke afwegingen moet je maken, welke waarden en morele routines spelen een rol en hoe neem je vervolgens op de juiste manier een besluit? Professor Marcel Verweij ging in op het spanningsveld tussen algemeen volksgezondheidsbelang en autonomie en vrijheid van de burger, aan de hand van het Rijksvaccinatieprogramma. ‘Goede infectiepreventie is een verantwoordelijkheid van iedereen’, stelde hij. ‘De Overheid kan faciliteren, reguleren en de gezamenlijke verantwoordelijkheid benadrukken. Zorgprofessionals kunnen expliciet uitspreken wat ze van patiënten verwachten. En patiënten kunnen solidariteit tonen met kwetsbare groepen en handelen in het licht van het gemeenschappelijke gezondheidsbelang.’
Beleid en regelgeving
Daniëlle Jansen, voormalig minister van VWS (Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport) en Tweede Kamerlid NSC, gaf haar visie op de ontwikkelingen in de zorg en stelde dat goede infectiepreventie valt of staat bij een solide gezondheidssysteem. ‘Daarnaast is het van belang dat het vertrouwen in de overheid en in zorgprofessionals hersteld wordt’, stelde zij. Roald Schnerr (UMCNL) ging in op de regelgeving in relatie tot infectiepreventie: in welk gevallen kun je afwijken van de voorschriften, wat zijn de risico’s daarbij en hoe ga je hiermee om? Erica de Loos (NVZ) presenteerde de Lorenz tool om snel te checken welke actuele wetten, regelgeving en professionele standaarden gelden voor zorginstellingen. Naast risicomanagement wordt de tool ingezet als uitgangspunt om kritisch te kijken op welk punten er wellicht ‘ontregeld’ kan worden.
Richtlijnen en implementatie
Annelotte Sussenbach (Kennisinstituut van de Federatie Medisch Specialisten) vertelde over haar onderzoek waarmee zij in kaart heeft gebracht in welke richtlijnen infectiepreventiemaatregelen voorkomen en op welke punten deze afwijken van de SRI-richtlijnen. Het doel hiervan is tegenstrijdigheden eruit te halen en te komen tot een uniform beleid. Manon Tingen - Wieland (Vereniging voor Hygiëne & Infectiepreventie in de Gezondheidszorg) nam de aanwezigen mee in de stappen die het Radboudumc heeft gezet om nieuwe isolatiemaatregelen op een succesvolle manier in de praktijk te implementeren.
Infectiepreventie in de toekomst
Het symposium werd afgesloten door Corine Geurts van Kessel (Erasmus MC) met een blik op de toekomst van infectiepreventie van microbiologisch perspectief. Zij schetste hoe we lessen uit pandemieën zoals Covid-19 kunnen meenemen om ons zo goed mogelijk voor te bereiden op een volgende pandemie: ‘Disease X’. ‘Door nu al verbindingen te leggen tussen alle schakels die nodig zijn om een ziekte onder controle te krijgen (kennis, diagnostiek, onderzoek, samenwerkingsstructuren), kunnen we als het nodig is sneller schakelen en beter handelen.’